भागलपुर जनपद (Bhagalpur District)

भागलपुर जनपद का परिचय (Introduction of Bhagalpur District)

भागलपुर की स्थिति (Location of Bhagalpur)

• मुख्यालय (Headquarters) – भागलपुर
• पुराना नाम व उपनाम (Old Name and Surname) – सिल्‍क नगरी, चंपावती
• मंडल (Division) – भागलपुर
• क्षेत्रफल (Area) –  2,569 वर्ग किमी
• भाषा (Language) – हिंदी, उर्दू, मैथली
• सीमा रेखा
  • पूर्व में – झारखंड
  • पश्चिम में – खगरिया एवं मुंगेर
  • उत्तर में – मधेपुरा, पूर्णिया एवं कटिहार
  • दक्षिण में – बांका
• राष्ट्रीय राजमार्ग (National Highway) – NH-02, NH-30
• नदियाँ (Rivers) – गंगा, ओढ़नी, बऊवा

भागलपुर की प्रशासनिक परिचय (Administrative Introduction of Bhagalpur)

• विधानसभा सीट (Assembly Seat) – 7 (बिहपुर, गोपालपुर, पीरपैंती (अ०जा०), कहलगांव, भागलपुर, सुल्तानगंज, नाथनगर)
• लोकसभा सीट (Lok Sabha Seat) – 1 (भागलपुर)
• तहसील / अंचल (Tehsil / Zone) – 16 (बिहपुर, गोपालपुर, गोराडीह, इस्माईलपुर, जगदीशपुर, खरीक, कहलगांव, नाथनगर, नारायणपुर, नवगछिया, पीरपैंती, रंगर चौक, सबौर, सनहौला, शाहकुंड, सुल्तानगंज)
• अनुमंडल (Subdivision) – 3 (भागलपुर सदर, कहलगांव, नवगछिया)
• प्रखंड (Block) – 16 (गोरडीह, जगदीशपुर, नाथनगर, सबौर, शाहकुंड, सुल्तानगंज, कहलगांव, पिरपैंती, सनहोला, बिहपुर, गोपालपुर, इसमाइलपुर, खरीक, नारायणपुर, नवगछिया, रंगर चौक )
• कुल ग्राम (Total Village) – 1,515
• कुल ग्राम पंचायत (Total Gram Panchayat) – 242
• नगर निगम (Municipal Corporation) – 1 (भागलपुर)
• नगर पालिका परिषद (Municipal Council) – 1 (सुल्तानगंज)

भागलपुर की जनसंख्या (Population of Bhagalpur)

• कुल जनसंख्या (Total Population) – 30,37,766
  • पुरुष जनसंख्या (Male Population) –  16,15,663
  • महिला जनसंख्या (Female Population) – 14,22,103
• शहरी जनसंख्या (Urban Population) – 6,02,532 (19.83 %)
• ग्रामीण जनसंख्या (Rural Population) – 24,35,234 (80.17 %)
• साक्षरता दर (Literacy Rate) – 63.14%
  • पुरुष साक्षरता (Male Literacy) – 70.30%
  • महिला साक्षरता (Female Literacy) – 54.89%
• जनसंख्या घनत्व (Population Density) – 1,182
• लिंगानुपात (Sex Ratio) – 880
• जनसंख्या वृद्धि दर (Population Growth Rate) – 25.36%
• धार्मिक जनसंख्या (Religious Population)
  • हिन्दू जनसंख्या (Hindu)– 24,87,866 (81.90%)
  • मुस्लिम जनसंख्या (Muslims) – 5,37,098 (17.68%)
  • ईसाई जनसंख्या (Christian) – 3,556 (0.12 %)
  • सिख जनसंख्या (Sikh) – 415 (0.01 %)
  • बौद्ध जनसंख्या (Buddhist) – 180 (0.01 %)
  • जैन जनसंख्या (Jain) –  1,050 (0.03 %)

भागलपुर के संस्थान व प्रमुख स्थान (Institution & Prime Location of Bhagalpur)

• शिक्षण संस्थान (Teaching Institute) – तिलका मांझी विश्वविद्यालय, बिहार कृषि विश्वविद्यालय, विक्रमशिला विश्वविद्यालय
• धार्मिक स्थल (Religious Place) – श्री चम्पापुर दिगंबर जैन सिद्ध, महर्षि मेही आश्रम
• प्रसिद्ध स्थल (Famous Place) – मंदार हिल, तिलका मांझी
• उद्योग (Industry) – लस्सर, सिल्क, थर्मल पॉवर

Notes –